HSP & Self-care: is vaker goed voor jezelf zorgen egoïstisch?

Door gebeurtenissen in het verleden en de manier waarop ik ben opgevoed, voelt self-care heel erg als egoïsme. Je ‘moet’ vooral dingen voor anderen doen. Wat natuurlijk een hele mooie eigenschap is en een mooi gebaar is als dat je al vanaf kleins af aan geleerd wordt. Toch is het vrijwel onmogelijk om altijd voor anderen te zorgen en jezelf daarin ‘even te vergeten’.

Gelukkig is er tegenwoordig veel te doen rondom self-care. Want voor jezelf zorgen werd zeker een aantal jaren geleden in dezelfde teug adem genoemd als egoïsme. De afgelopen maanden, de maanden waarin ik moest herstellen van een burn-out, hebben mij enorm aan het denken gezet. Want voor jezelf zorgen of in andere woorden ‘self-care’ is dat wel zo egoïstisch als dat vaak wordt gezegd en gedacht? NEE!

Voor jezelf zorgen is héél wat anders dan alleen maar aan jezelf denken. Goed voor jezelf zorgen is enorm belangrijk om óók voor anderen te kunnen zorgen of om er voor anderen te zijn. Iedereen heeft het nodig om met regelmaat goed voor zichzelf te zorgen. Maar voor hoogsensitieve personen is het een extra punt van aandacht.

Goed voor jezelf zorgen

Volgens encyclo: Egoïsme, 1) Baatzucht 2) Eigen voordeel 3) Eigenbaat 4) Eigenbelang 5) Eigenliefde 6) Eigenzucht 7) Hebberigheid 8) Hebzucht 9) ik-zucht 10), het uitsluitend op eigen belangen en gewin uit zijn. Alles voor zichzelf en met verwaarlozing van de belangen en het geluk van anderen.

Zelfzorg: [Levensbeschouwing] Goed omgaan met jezelf: goed zorgen voor je lichaam en je geest. Hierbij hoort het vermogen jezelf kritisch op dit punt te kunnen aanspreken: zorg ik wel goed voor mezelf? Zelfzorg: niet te verwarren met egoïsme Door voor jezelf te zorgen kun je meer uit jezelf halen. Je hebt meer energie, kunt genieten en daardoor ben je ook ‘méér’ voor de ander. Als jouw energie straalt, kun je dat ook voor een ander. Wanneer je moe bent, weinig energie hebt, kun je dit ook niet aan anderen geven.

Wat verstaan we onder self-care?

Het woord self-care duikt de laatste jaren met regelmaat ergens op. Letterlijk betekent het ‘zelfzorg’, maar hoe doe je dat en waarom is het zo belangrijk? Alles wat je doet om bewust voor je emotionele, fysieke en mentale gezondheid te zorgen valt onder self-care. Je kunt hierbij denken aan een dagje sauna, het eten van een groene smoothie, een avondje op de bank met een kop thee en een boek of met wijn en je favoriete serie. Een avond plannen waarin de badkamer helemaal voor jou is en waarin je lekker lang in bad gaat met de kaarsjes aan en tijd neemt voor een masker. Maar ook werken in de tuin kan self-care zijn. Evenals mediteren, sporten, gezond eten etc.

Denk eens aan de laatste keer dat je helemaal relaxed, vol energie of geïnspireerd was. Waardoor voelde je je zo? Was het een luie zondagochtend waarop je lang uitsliep, kwam het doordat je een persoonlijk record rende, of raakte je in contact met een oude vriend? Wat je idee van self-care ook is, het telt. En Self-care is iets waarvan JIJ bepaalt wat het precies is voor jou. Het belangrijkste is dat je er tijd voor maakt en misschien zelfs wel met jezelf afspreekt hoeveel uur per week je daaraan wilt besteden. Is 1 uur per week voor jou genoeg of heb je 1 of 2 uur per dag nodig? Maak het belangrijk. Een happy mind, soul, heart and body zorgt voor jouw geluk, en dan ook voor dat van anderen.

Voorbeeld: ik sprak laatst iemand die zich erg schuldig voelde over het kijken van een Netflix-serie zo’n 3 uur per dag. Dat geeft helemaal niet! Als dat voor jou self-care is, het je rust geeft en je kunt ontspannen, be our guest! Als je merkt dat JIJ daar geen energie van krijgt, maar het wel dagelijks doet, kijk dan eens of je een aantal uren Netflix (of iets anders) in kan leveren voor iets dat voor jou wel onder Self-care valt!

Self-care lastig in te plannen? Het kunnen ook hele kleine dingen zijn:
– Loop even naar buiten en adem eens 5 tot 10 keer heel diep in en uit. Hoe voelt dat?
– Wandel tijdens je lunchpauze 10 minuutjes in de buitenlucht.
– Zeg iets aardigs tegen jezelf.
– Ga een keer vroeg op bed liggen.
– Koop je favoriete kruidenthee en sluit de dag daarmee af.
– Korte rustmomenten pakken.
– Trots zijn op jezelf.

Ik denk dat iedereen het herkent van zichzelf ‘nee, tijd voor mezelf is lastig, ik ben veelte druk’. In een aantal gevallen zal dat ook zo zijn. Een groot percentage gezinnen in Nederland zijn tegenwoordig tweeverdieners en blij wanneer ze ’s avonds thuiskomen even met de kids te kunnen knuffelen, praten of wat dacht je van een goede nachtrust pakken.

Toch zijn er meer momenten dan je wellicht inschat om even aan jezelf te denken. Een goed voorbeeld daarvan is het Netflix binge-watchen. Kijk je per avond een aflevering? Of zitten jullie samen het liefst van 21 tot middernacht op de bank? Kun je daar uren van inleveren? Maar niet alleen hier hoor. Ik herken het namelijk hélemaal.

Het voelde altijd alsof ik geen tijd had voor de sportschool bijvoorbeeld. En toch wilde ik het graag. Ik ben mijn dag gaan ‘herindelen’. Ik ben gaan rekenen met de 24-uur die we hebben. Wat heb ik nodig en wat staat vast? Dat is voor veel mensen 8 uur slaap en 8 uur werken (plus extra reistijd). Dan zit je op +/-17 uur. Dit betekent dat je nog 7 uur over hebt. Uiteraard gaan koken etc. hier nog vanaf. Maar vaak blijft er toch nog wat ruimte over. Het kan zijn dat je het uur dat overblijft het liefste een boek leest en een theetje drinkt. Prima! Dan is dat jouw self-care/me-time moment. Je kan dat uur ook invullen met sporten of in bad gaan of… vul zelf maar in wat goed voelt!

HSP & Self-care

Laat ik eerst een korte intro geven over HSP. HSP staat voor: Hoog Sensitief Persoon, of de Engelse variant: High Sensitive Person. Hooggevoeligheid, het is een begrip dat in 1991 bekendheid kreeg door de Amerikaanse psychotherapeute Elaine Aron. Aron veronderstelde dat een groot deel van de bevolking een andere werking van het zenuwstelsel en het brein heeft waardoor zij de wereld op een andere manier ervaren. Uit de onderzoeken bleek dat er mensen zijn die prikkels op een andere manier verwerken waardoor zij externe maar ook interne signalen opmerken en sterker ervaren.

Gevolg is dat een hoog sensitief persoon gemakkelijk overprikkeld kan worden door zijn omgeving. Bijvoorbeeld door harde muziek, de TV die te hard staat, grote groepen mensen, emoties van anderen oppikken. Deze hooggevoeligheid zorgt ervoor dat een hoog sensitief persoon zich (meestal) zal terugtrekken om de ‘batterij’ weer op te laden om innerlijke rust te kunnen ervaren. (Ik link onder in deze blog een aantal artikelen als je hier meer over wilt weten.)

Waarom is het als HSP misschien (nog) belangrijker om goed voor jezelf te zorgen? Door de sociale antenne die HSP’er hebben zijn ze zich enorm bewust van hun plek en functie binnen een bepaalde groep. Ze zullen van nature aanvoelen wat er van ze wordt verwacht en daar graag aan willen voldoen. Ook merken zij details veel eerder en sterker op. In een ruimte kunnen ze veel verschillende emoties voelen. Als een iemand bijvoorbeeld boos is, de ander verdrietig en weer een ander blij. Op het moment dat ze met iemand in gesprek zijn, voelen en ervaren ze wat er van ze wordt verwacht. Hierdoor komen ze anderen snel tegemoet, maar zichzelf vaak niet of te weinig. Hierdoor vergeet je een stukje zelfzorg, waar de batterij na een avond met vrienden, familie of gewoon in de sportschool erg leeg kan zijn. Om deze op te laden om weer normaal ‘te kunnen functioneren’, is rust, me-time en self-care nodig.

Hoe goed zorg jij voor jezelf?

Ik vind het zo tof om te horen dat steeds meer mensen hier aandacht aan schenken. Het is niet meer ‘raar’ of ‘egoïstisch’, het wordt meer en meer opgenomen in ons drukke schema, om een leukere vriendin, partner, vriend, moeder, vader, zus of broer te zijn. Maar met regelmaat komt ook zeker ‘ik heb geen tijd’ of ‘wat moet ik dan doen?’ terug. Ik hoop je met dit artikel een aantal tips te hebben gegeven waar je mee aan de slag kan. Wat doe jij om goed voor jezelf te zorgen?

Ik volgde een Instagram cursus Introvert Like a Boss. Voornamelijk gefocust op ‘het zijn’ van een Introvert. Maar als je jezelf in bovenstaand verhaal herkent of ook Introvert ben, kan ik je de cursus van Charlotte van ’T Wout enorm aanraden. Ik heb veel concrete tips gekregen door het volgen van deze cursus. Een hele simpele, maar die mij bij is gebleven en bijna dagelijks terugkomt: Wat heb ik nodig nu? Slaap, thee, koffie, healthy food, een cheat meal, de sportschool, op de bank zitten? En die vraag is ook mooi om te stellen als je ziet dat een collega, vriend of vriendin ergens mee zit. We zijn vaak geneigd te vragen ‘Wat is er?’. Maar op veel momenten zal het fijn zijn die uitleg (wel of niet) later te geven en eerst te focussen op ‘Wat heb je nodig?’.

Artikelen over hooggevoeligheid:
1. Artikel 1
2. Artikel 2
3. Artikel 3
4. Artikel 4

Zelftesten:
Zelf een test maken om te kijken of je hooggevoelig bent? –> Zelftesten van Dr. Elaine Aron.

Boeken over hooggevoeligheid:
– Leven met hooggevoeligheid
– Hooggevoeligheid & Mindfulness
– Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt

Voor overige vragen, aanvullingen of ideeën mag je mij altijd een berichtje sturen.